Trà tím là gì? Những điểm đặc biệt của loại trà có màu sắc kỳ lạ này

Trà tím về cơ bản vẫn là loại trà được làm từ cây trà bình thường (Camellia Sinensis). Màu tím của lá trà chính là do tác động của ánh mặt trời. Hiện tượng này hay gặp nhất là ở những loại trà được trồng ở những nơi có độ cao khoảng 1000m trở lên. Những lá trà ở miền núi thường phải chịu ảnh hưởng từ tia cực tím gấp nhiều lần so với vùng trung du. Vào mùa xuân thì không khí thường có độ ẩm cao, mây mù nhiều nên tia cực tím gặp nhiều khó khăn để xuyên qua lớp mây mù này. Nhưng đến những mùa khô hơn mùa hè chẳng hạn, thì độ ẩm giảm, đồng thời sau mỗi cơn mưa thì trời cũng trong xanh hơn. Thế nên càng ít vật cản thì tia cực tím lại càng dễ tiếp cận với lá trà. Để chống trọi lại tia cực tím có bước phóng xạ ngắn này thì lá trà phát triển một cơ chế đặc biệt, đó là sản xuất ra  một thành phần có tên là anthocyanin. Anthocyanin có màu tím, đồng thời có khả năng hấp thụ phần lớn bức xạ của tia cực tím. Thế nên khi vào mùa hè thì nhiều vườn trà ở vùng núi sẽ xuất hiện lác đác những búp trà tím.

Ngoài lý do tự nhiên kể trên thì trà tím còn là kết quả của quá trình lai tạo. Sau một cuộc nghiên cứu về các công dụng tốt của anthocyanin có trong trà tím, thì một viện nghiên cứu trà ở Vân Nam (Trung Quốc) đã lai tạo thành công được giống trà tím này. Giống trà này sau đó được trồng ở nhiều nơi, trong đó có Việt Nam. Hiện nay vùng trồng trà tím nhiều nhất nước ta đó chính là xã Thái Ninh, thuộc tỉnh Phú Thọ. Hiện nay ở xã Thái Ninh vẫn còn rải rác những vườn trà búp tím, thậm chí có những cây được khẳng định là đã 100 năm tuổi. Mặc dù được nghiên cứu là có nhiều lợi ích sức khỏe hơn các loại trà thông thường nhưng trà tím ít được ưa chuộng. Thế nên loại trà này đang bị mai một dần.

Nói về việc kinh doanh trà tím nhộn nhịp nhất phải kể đến Kenya. Quốc gia Châu Phi này hiện đang là một trong những nơi xuất khẩu trà nhiều nhất thế giới. Trà tím mặc dù không phải là loại sản phẩm chính ở nơi đây, nhưng loại trà này đang dần được mở rộng. Lý do là thế giới đang theo xu hướng thực phẩm về sức khỏe (healthy) và hữu cơ (organic), thế nên loại trà có những lợi ích sức khỏe riêng như trà tím thì tiềm năng thương mại là rất có cơ sở.

Trà về cơ bản là có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Mỗi loại trà sẽ có những lợi ích sức khỏe hơi khác nhau. Trà xanh và bạch trà thì thiên về chống oxy hóa, còn trà ô long hay phổ nhĩ lại thiên về tăng cường trao đổi chất. Riêng trà tím thì lại có khá nhiều lợi ích cho tim nhờ thành phần anthocyanin có nhiều trong loại trà này. Thành phần anthocyanin còn có một số khả năng khác như chống một số bệnh ung thư, tăng cường thị giác, giảm cholesterol xấu, và giúp giảm mỡ máu.

Một số nghiên cứu khác còn cho thấy trà tím có một thành phần polyphenol riêng có tên là GHG (1,2-di-galloyl-4,6- hexahydroxydiphenoyl-D-glucose). Loại polyphenol này không được tìm thấy ở những loại trà khác. Theo những kết luận ban đầu thì GHG có khả năng giảm mỡ, đồng thời làm tăng phần cơ nạc ở người. Các nhà nghiên cứu tin rằng GHG giúp thúc đẩy lipase, một dạng enzyme giúp chuyển hóa mỡ để cơ thể có thể hấp thụ làm năng lượng.

Giống như trà xanh thì trà tím cũng có chứa nhiều catechins có ích. Cũng theo một số nghiên cứu ở động vật thì catechin có khả năng giúp tăng cường chức năng não.

Tiến Vũ

Tiến là một trong các Trà Nô của Danh Trà. Anh là đời thứ 4 trong gia đình có truyền thống làm trà ở Thái Nguyên.

danhtra.com