Trà Xanh: Tổng Quan Về Trà Xanh

Trà xanh khi ra đời được xem là một vị thuốc. Sau đó là thức uống chỉ dành cho giới thượng lưu và hoàng tộc. Dần dần thì trà xanh là thức uống giải khát của mọi tầng lớp. Và hiện nay thì trà xanh được xem là một trong những loại thực phẩm tốt cho sức khoẻ nhất. Được xếp vào hàng ‘siêu thực phẩm’ hay superfood. Từ chai nước uống cho đến tuýp kem đánh răng đều có trà xanh trong thành phần.

TRÀ XANH LÀ GÌ?

Trà xanh là loại trà được chế biến để có thể có hương vị giống với lá trà tươi nhất. Thế nên sau khi hái thì lá trà tươi được ‘diệt men’ ngay lập tức. ‘Diệt men’ là quy trình mà lá trà tươi được xao bằng chảo hay hấp ở nhiệt độ cao trong thời gian ngắn. Lúc này các thành phần ‘men’ hay enzyme trong lá trà bị tiêu huỷ bởi nhiệt độ cao.

Men là chất xúc tác giữa oxy trong không khí và các thành phần hoá học của lá trà. Khi men bị mất đi thì oxy không thể tác động lên lá trà được nữa. Nhờ vậy mà trà xanh không bị lên men (hay oxy hoá) được nữa. Và trà xanh thành phẩm không chỉ giữ được hương vị gần giống với lá trà tươi. Mà còn giữ được những lợi ích sức khoẻ từ lá trà tươi nữa.

‘Diệt men’ bằng cách xao trà ở nhiệt độ cao trong một thời gian ngắn.

Những lợi ích cho sức khoẻ của trà xanh rất được khoa học hiện đại chú ý. Do vậy nên có rất nhiều nghiên cứu về khả năng phòng cũng như chữa bênh của loại trà này. Tác dụng tốt cho sức khoẻ của trà xanh đến từ các nhóm hợp chất có khả năng chống oxy hoá cao. Nổi bật nhất là EGCG, đây là thành phần chống oxy mạnh mẽ nhất có trong trà xanh. EGCG cùng với những chất khác giúp góp phần giúp chúng ta giảm nguy cơ mắc nhiều loại bênh. Trong đó có cả một số bệnh ung thư.

Trà xanh hay bị nhầm lẫn với lá trà tươi. Nhiều người hay nhầm trà xanh là lá trà tươi hay bán ở chợ hay siêu thị. Nhưng thật sự thì trà xanh là tên của loại trà khô không được lên men. Còn lá trà tươi thì nên được gọi đơn thuần là lá trà tươi mà thôi.

Lá trà tươi và trà xanh. Trà xanh là thành phẩm của lá trà tươi.

Một nhầm lẫn hay gặp nữa là trà xanh hay được dùng để gọi riêng cho matcha hay bột trà xanh của Nhật. Nhưng sự thật là bột trà xanh hay matcha chỉ là một trong số rất nhiều loại trà xanh mà thôi.

Matcha hay bột trà xanh chỉ là một trong số rất nhiều loại trà xanh.

Trà xanh có rất nhiều loại. Ở Việt Nam thì có trà xanh Thái Nguyên. Ở Trung Quốc thì có Long Tỉnh hay Mao Phong. Ở Nhật thì có Gyokuro hay matcha.

TÁC DỤNG CỦA TRÀ XANH

Bạn cần lưu ý là trà xanh không phải là thuốc và không có tác dụng chữa bệnh. Việc uống trà xanh chỉ nên là một phần trong chế độ dinh dưỡng tốt cho sức khoẻ của bạn mà thôi. Trà xanh chỉ góp một phần vào việc ngừa hay giảm nguy cơ mắc một số loại bệnh. Chứ không phải là ‘thần dược’ trị bách bệnh. Khi có nghi ngờ cho bất kỳ loại bệnh nào. Thì việc đầu tiên bạn cần làm là đến bệnh viện hoặc phòng khám chuyên khoa gần nhất. Không nên tự chữa trị bằng cách xem thông tin trên mạng. Mọi thông tin bên dưới chỉ mang tính chất để bạn tham khảo.

https://www.youtube.com/watch?v=PZiKNzbOb7E

Ngừa ung thư

Việc uống trà xanh thường xuyên được xem là có thể giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư. Sau đây là những bệnh ung thư; được nhiều nghiên cứu chứng minh là có thể giảm nguy cơ mắc bằng cách uống trà hàng ngày.

• Ung thư vú: có một số nghiên cứu liên hệ giữa việc uống trà xanh và bênh ung thư vú. Các nghiên cứu này đều có cùng một kết luận. Đó là uống trà xanh hàng ngày có thể sẽ giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư vú ở phụ nữ. Gợi ý lượng trà xanh hàng ngày bạn nên uống là ít nhất 3 tách trà xanh mỗi ngày. Theo số liệu từ Bệnh Viện K thì số người mắc ung thư vú ở Việt Nam ngày càng tăng. Và người mắc bệnh ngày càng trẻ hoá.
• Ung thư tuyến tiền liệt: loại bệnh ung thư phổ biến nhất ở nam giới chính là ung thư tuyến tiền liệt. Vì tuyến tiền liệt là một tuyến trong hệ sinh dục nam. Một nghiên cứu ở Nhật cho thấy uống từ 5 tách trà xanh mỗi ngày; có thể giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyên tiền liệt lên đến 48%.
• Ung thư gan: việc uống trà xanh thường xuyên có thể giảm nguy cơ mắc ung thư gan. Đây là kết quả của một nghiên cứu ở Nhật vào năm 2009. Nghiên cứu cho thấy uống từ 1 đến 5 tách trà có tác dụng tích cực lên việc ngừa ung thư gan. Trà xanh có hiệu quả ngừa ung thư gan tốt hơn ở phụ nữ khi so với nam giới.
• Ung thư phổi: một nghiên cứu tổng hợp nhận định rằng. Uống khoảng 2 tách trà xanh mỗi ngày có thể giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi lên khoảng 18%. Tuy nhiên, khả năng ngừa ung thư của trà xanh chỉ hiệu quả ở người không có thói quen hút thuốc. Nếu bạn là người hút thuốc thường xuyên thì uống trà xanh sẽ không có tác dụng bảo vệ phổi.

Ngoài ra thì trà xanh còn được cho là có thể ngừa ung thư vòm họng, ung thư thực quản, hay ung thư dạ dày. Tuy nhiên, bằng chứng còn hạn chế. Và một số nghiên cứu cho thấy trà xanh không có tác dụng thật sự đáng kể lên những bệnh ung thư này.

Kéo dài tuổi thọ

Nghiên cứu kéo dài trong 18 năm ở Nhật cho thấy. Những người có thói quen uống trà xanh thường sẽ có tuổi thọ cao hơn. Lý do là trà xanh giảm nguy cơ chết do đột quỵ và các bệnh tim mạch, cũng như nhiều loại bệnh khác. Như đột quỵ chẳng hạn, những người có thói quen uống trà giảm nguy cơ mắc lên đến 42% ở phụ nữ, và 35% ở nam giới.

Hong Kong được xếp hạng là một trong số những quốc gia có tuổi thọ trung bình cao nhất thế giới. Thậm chí họ còn vượt qua Nhật Bản để đứng nhất trong nhiều năm gần đây. Nhiều nhà điều tra tin là một trong những lý do đằng sau tuổi thọ cao của người Hong Kong nằm ở chế độ dinh dưỡng của họ. Chẳng hạn như người Hong Kong thích ăn đồ hấp và uống trà. Thay vì rượu bia hay đồ nhiều dầu mỡ.

Giảm cân

Khả năng giảm cân của trà xanh vẫn là chủ đề gây tranh cãi. Vì có nghiên cứu thì cho rằng trà xanh thật sự có khả năng giảm cân. Còn số khác thì không. Những nghiên cứu cho thấy hiệu quả giảm cân của trà xanh chủ yếu đến từ Nhật Bản. Có thể cùng là người châu Á nên có thể là trà xanh cũng sẽ có tác dụng giảm cân lên thể trạng người Việt Nam chúng ta.

Một nghiên cứu của Thái Lan cho thấy trà xanh có thể giúp giảm cân ở những người béo phì. Những người tham gia nghiên cứu có cùng khẩu phần ăn trong 12 tuần. Kết quả là nhóm những người được cho dùng trà xanh giảm cân nặng đáng kể. So với nhóm những người không được dùng. Các nhà khoa học nhận thấy uống trà xanh khiến thúc đẩy quá trình đốt năng lượng. Qua đó giúp giảm cân ở những người béo phì.

Tuy nhiên, các nghiên cứu đều thường kéo dài trong vài tháng. Thế nên chuyện giảm vài kg trong 1 tuần như các loại trà giảm cân quảng cáo là chuyện không tưởng. Mặc dù rất nhiều các loại trà giảm cân này đều có chứa trà xanh là chủ yếu. Thay vì tốn tiền mua trà giảm cân đắt đỏ được làm từ những nguyên liệu dễ tìm. Thì bạn hãy nên uống trà xanh hàng ngày. Vừa hỗ trợ giảm cân lại có rất nhiều lợi ích sức khoẻ khác.

Đẹp da

Trà xanh có thể giúp da bạn khoẻ mạnh hơn bằng cách uống lẫn bôi ngoài da. Trà xanh có chứa rất nhiều thành phần EGCG. EGCG là một trong số rất nhiều thành phần chống oxy hoá của trà xanh. Thành phần EGCG có tính oxy hoá mạnh nhất nên cũng nổi tiếng nhất. Một nghiên cứu cho thấy chỉ 100ml nước trà xanh thôi; thì cũng có khả năng chống oxy hoá tương đương với 1kg trái cây tươi.

Không chỉ có tác dụng tốt bằng việc uống. Trà xanh còn có tác dụng tốt khi bôi ngoài da. Nếu da bạn bị mụn nhưng lại nhạy cảm với các loại thuốc trị mụn thì có thể thử qua trà xanh. Một nghiên cứu cho thấy lotion với chiết xuất 2% trà xanh có thể giảm 50% từ 8 tuần trở đi. Mặc dù hiệu quả không mạnh mẽ như các loại kem và thuốc kháng sinh. Nhưng trà xanh lại có tính tự nhiên và không gây bất kỳ dị ứng nào.

Để sử dụng trà xanh bôi ngoài da cũng có nhiều cách. Bạn có thể rửa mặt bằng nước trà xanh. Còn bã trà có thể dùng để đắp mặt nạ.

Tăng cường chức năng não

Trong trà xanh có chứa một thành phần gọi là L-theanine. Thành phần này có thể ảnh hưởng đến một số chất hoá học có trong não. Chẳng hạn như serotonin và dopamine. Những chất này có ảnh hưởng lớn lên tâm trạng, cảm xúc, mức độ stress và giấc ngủ của bạn.

Về cơ bản thì L-theanine có trong trà xanh giúp bạn hưng phấn và tập trung hơn. Nếu bạn cảm thấy stress và mêt mỏi trong công việc cũng như học tập. Thì hãy nên uống trà xanh vì L-theanine sẽ kích thích sự hình thành serotonine và dopamine. Qua đó giúp bạn thư giãn và tăng hiệu quả trong công việc.

Ngoài ra thì trong trà còn chứa caffeine. Mặc dù lượng caffeine trong trà không cao như cà phê hay nước tăng lực. Nhưng cũng đủ để giúp bạn tỉnh táo và đỡ cảm giác mệt mỏi.

UỐNG BAO NHIÊU TRÀ XANH HÀNG NGÀY?

Có rất nhiều nghiên cứu về trà xanh. Phần lớn thì khẳng định về lợi ích cho sức khoẻ của loại trà này. Một số khác thì nhận đình rằng bằng chứng về lợi ích sức khoẻ của trà xanh vẫn còn sơ khai. Nhưng đa phần đều đồng ý là những người có thói quen uống trà xanh có sức khoẻ trung bình tốt hơn người không.

Nếu bạn là người uống trà xanh chỉ vì bạn yêu trà. Lợi ích sức khoẻ từ trà chỉ là mối quan tâm phụ. Thì bạn hãy uống theo bất kỳ liều lượng nào mà bạn thích. Một ấm hay một tách trà xanh mỗi ngày cũng được. Hoặc nếu bạn ‘nghiện trà’ thì vài ba ấm một ngày cũng chẳng sao. Miễn sao là bạn cảm thấy việc uống trà không có ảnh hưởng xấu gì. Bạn vẫn ngủ ngon và các sinh hoạt khác vẫn bình thường thì chẳng cần phải lo.

Còn nếu bạn là người uống trà xanh vì lý do sức khoẻ. Và bạn cần biết là liều lượng cần thiết là bao nhiêu. Thì bạn hãy tham khảo thông tin sau:

Uống 3 tách trà xanh mỗi ngày

Bạn nên uống 3 tách trà xanh mỗi ngày. Nếu bạn muốn có lợi ích cho bệnh ung thư răng miệng; ung thư vú và bệnh tim mạch.

• Một nghiên cứu vào năm 2007 từ Nhật Bản cho thấy. Việc uống 3-4 tách trà xanh mỗi ngày giúp phụ nữ giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư răng miệng ở phụ nữ. Ở nam giới thì lại không thấy có tác dụng này. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng công nhận; là khả năng giảm nguy cơ mắc ung thư răng miệng; từ việc uống trà xanh là có. Nhưng cũng không thật sự cao.
• Một nghiên cứu vào năm 2001 từ Nhật Bản cho thấy. Việc uống tối thiểu 3 tách trà xanh mỗi ngày; giúp giảm nguy cơ mắc ung thư vú ở phụ nữ. Tuy nhiên, trà xanh chỉ có hiệu quả ở giai đoạn đầu của ung thư.
• Một nghiên cứu tổng hợp vào năm 2007 cho thấy. Những người uống từ 1 đến 3 tách trà xanh mỗi ngày; có nguy cơ bị mắc bệnh tim và đột quỵ; thấp hơn những người uống ít hơn 1 tách trà xanh mỗi ngày.

Uống 5 tách trà xanh mỗi ngày

Bạn nên uống 5 tách trà xanh mỗi ngày. Nếu bạn muốn có lợi ích cho bệnh ung thư tuyến tiền liệt; ung thư dạ dày; và bệnh tiểu đường.

• Một nghiên cứu vào năm 2008 từ Nhật Bản cho thấy. Những người đàn ông trung niên (tuổi từ 40 đến 69) uống từ 5 tách trà xanh mỗi ngày. Có nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Thấp hơn những người uống ít hơn 1 tách trà một ngày.
• Một nghiên cứu vào năm 2004 từ Nhật Bản cho thấy. Việc uống từ 5 tách trà xanh mỗi ngày. Giúp giảm nguy cơ mắc ung thư dạ dày ở phụ nữ. Ở nam giới thì lại không ghi nhận có tác dụng gì. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng lưu ý là cần nhiều bằng chứng hơn cho khả năng này của trà xanh.
• Một nghiên cứu vào năm 2006 từ Nhật Bản cho thấy. Những người trung niên (từ 40 cho đến 65 tuổi) uống từ 6 tách trà xanh mỗi ngày. Có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Thấp hơn những người uống ít hơn 1 tách trà một ngày. Nghiên cứu này cũng cho thấy tác dụng tương tự khi uống 3 tách cà phê mỗi ngày. Còn uống trà ô long không thấy có tác dụng gì tốt cho bệnh tiểu đường.

CÁCH PHA TRÀ XANH

Một trong những lý do khiến nhiều người ngại uống trà xanh là vì loại trà này quá đắng chát. Danh Trà sẽ hướng dẫn bạn cách pha trà không chỉ thơm ngon mà còn ít đắng chát nhất có thể.

1. Đun nước trên bếp. Khi nước vừa chớm sôi thì phải tắt ngay. Sau đó để nước như vậy trong khoảng 4-5 phút. Cách này để nước nguội còn khoảng 80 độ C.
2. Cho 5g trà vào ấm có dung tích 500ml. Cho một ít nước nóng 80 độ C vào ngập mặt trà. Tráng sơ lá trà khô rồi đổ nước tráng đi.
3. Tiếp tục cho nước vào đầy ấm. Ngâm trà như vậy trong khoảng từ 1-3 phút. Trà ngâm càng lâu thì lại càng đậm (nhiều đắng chát).
4. Rót nước trà ra chén rồi thưởng thức.

Trà xanh nên pha ở nhiệt độ thấp. Vì các phân tử tạo nên vị đắng chát như tannin hay caffeine có kích thước lớn. Nhiệt độ thấp hơn sẽ khiến các thành phần này khó tan vào trong nước hơn. Chưa kể đến việc trà xanh ở nước ta thường được vò nhiều. Lớp biểu bì của lá trà bị rách đi nhiều trong quá trình vò. Thế nên nước nóng khoảng 80 độ C là đủ để thành phần hương vị của lá trà tan vào trong nước.

Bạn có thể sử dụng nước máy để pha trà. Không cần phải quá cầu kỳ dùng nước đóng chai. Vì một nghiên cứu cho thấy trà xanh pha bằng nước máy ít đắng hơn so với pha bằng nước đóng chai.

TÁC DỤNG PHỤ CỦA TRÀ XANH

• Dị ứng caffeine: uống quá nhiều trà xanh có thể dẫn đến việc việc dị ứng caffeine. Vì trong trà xanh cũng có chứa caffeine. Và bạn có thể gặp các triệu chứng như: nhức đầu, bồn chồn, lo lắng, tim đập nhanh, run rẩy, mất ngủ và ợ nóng. Nếu bạn gặp nhựng trường hợp này thì phải giảm ngay lượng trà hàng ngày.
• Giảm khả năng hấp thụ chất sắt: tannin có trong trà xanh làm giảm khả năng hấp thụ chất sắt. Thế nên bạn cần uống trà xanh ít nhất là 30 phút sau bữa ăn. Hoặc pha trà với chanh vì vitamin C làm tăng khả năng hấp thụ hấp thụ chất sắt.
• Đau bụng: tannin và caffeine có trong trà xanh có thể làm bụng của bạn khó chịu. Vì 2 thành phần này làm tăng độ acid trong ruột. Các triệu chứng có thể gặp là xót ruột, đau bụng và buồn nôn. Để tránh việc này thì không nên uống trà vào lúc bụng đói.
• Mất nước: trà xanh là thức uống lợi tiểu. Thế nên chúng ta hay đi vệ sinh sau khi uống một lượng trà nhất định. Việc đi vệ sinh thường xuyên có thể gây ra tình trạng mất nước. Do vậy nên bạn nên uống thêm nước lọc. Cho dù là vừa mới uống đi chăng nữa.
• Ngứa trên da: việc uống trà xanh rồi bị ngứa ngáy hay nổi mẩn đỏ là trường hợp hiếm gặp. Tuy nhiên, một số người đã gặp vấn đề này ngay sau khi uống trà xanh. Nếu bạn gặp trường hợp tương tự thì hãy giảm liều lượng trà uống hàng ngày.